فرش دستباف اصیل ایرانی که سال هاست در خانه‌ی شما جای گرفته، اما کم کم ریشه‌هایش شروع به فرسودگی کرده است. ریشه‌های به هم ریخته، رنگ‌پریده و آسیب های کوچک نه تنها از زیبایی فرش می‌کاهند، بلکه هشداری هستند برای از دست رفتن ارزش این سرمایه‌ی خانوادگی. ریشه‌های فرش، مانند رگ های حیاتی آن هستند که اگر به درستی حفظ نشوند، تمام هویت فرش تحت تاثیر قرار می‌گیرد. در این مقاله قالیشویی ماندگار هشتگر، با روش های حرفه‌ای نگهداری ریشه فرش آشنا می‌شویم تا بتوانید سال ها فرش های خود را همچون روز اول، باشکوه و بادوام نگه دارید.
۱. تمیزکاری اصولی؛ اولین قدم در نگهداری ریشه فرش
ریشه‌های فرش به دلیل بافت ظریفشان، مستعد گیر کردن ذرات ریز گرد و غبار و آلودگی هستند. برای نگهداری ریشه فرش، هرگز از جاروبرقی‌های با برس چرخان استفاده نکنید، زیرا این برس ها باعث کشیده شدن و پارگی الیاف می‌شوند. بهترین راه، استفاده از جاروبرقی با قدرت مکش متوسط و نازل بدون برس است. برای تمیز کردن دستی، یک برس نرم (مانند برس های مخصوص لباس) را به آرامی روی ریشه‌ها بکشید تا گرد و غبار بدون آسیب زدن به بافت فرش پاک شود. همچنین، ماهی یک بار با استفاده از دستمال مرطوب (نه خیس!) ریشه‌ها را پاک کنید تا از تجمع لکه‌های ماندگار جلوگیری شود.
اگر ساکن هشتگرد هستید، برای شستشوی اصولی فرش های خود از خدمات قالیشویی شهر جدید هشتگرد استفاده نمایید تا بالاترین کیفیت را تجربه کنید.
۲. جنگ با رطوبت؛ دشمن شماره یک ریشه‌های فرش
رطوبت، قاتل خاموش ریشه‌های فرش است! حتی مقدار کمی رطوبت می‌تواند به مرور باعث پوسیدگی الیاف و رشد قارچ شود. برای نگهداری ریشه فرش، حتما از قرار دادن فرش در محیطهای مرطوب مانند نزدیکی پنجره‌های نشتی یا حمام خودداری کنید. اگر اتفاقی مایعی روی فرش ریخت، بلافاصله با یک دستمال نخی خشک، رطوبت را جذب کنید. سپس یک پنبه ی آغشته به الکل سفید را به آرامی روی ناحیه بکشید تا ضدعفونی شود. در مناطق مرطوب، استفاده از دستگاه رطوبت‌گیر یا مواد جاذب رطوبت (مانند سیلیکاژل) را فراموش نکنید.
۳. محافظت در برابر سایش؛ سپری برای ریشه‌های فرش
ریشه‌های فرش به دلیل تماس مستقیم با زمین و تردد افراد، بیشترین فشار را تحمل می‌کنند. برای نگهداری ریشه فرش، حتما از زیرفرش های ضدلغزش و نرم استفاده کنید. این زیرفرش ها نه تنها از حرکت فرش جلوگیری می‌کنند، بلکه مانند بالشی نرم، فشار وارده به ریشه‌ها را کاهش می‌دهند. اگر فرش در مسیر پرتردد خانه قرار دارد، یک قالیچه‌ی کوچک روی آن بیندازید تا بار اصلی ترددها روی قالیچه بیفتد. همچنین، هر شش ماه یک بار جای فرش را تغییر دهید تا سایش به صورت یکنواخت تقسیم شود.
۴. آرایش ریشه‌ها؛ هنر مرتب‌سازی برای جلوه‌ی بی نقص
به مرور زمان، ریشه‌های فرش ممکن است به هم پیچیده یا تابدار شوند. بخشی از نگهداری ریشه فرش شامل مرتب‌سازی دوره‌ای آن هاست. برای این کار، ابتدا فرش را به پشت برگردانید و ریشه‌ها را با دست به آرامی صاف کنید. سپس با یک شانه‌ی دندانه درشت (مانند شانه‌ی موی سر)، ریشه‌ها را شانه بزنید تا گره‌ها باز شوند. اگر بخشی از ریشه‌ها خشک شده‌اند، کمی اسپری آب روی آن ها بپاشید و بعد از نرم شدن، آن ها را مرتب کنید. هرگز از وسایل تیز مانند قیچی برای بریدن ریشه‌های تابدار استفاده نکنید!
۵. دوری از خطرات فیزیکی؛ مراقبت از ریشه‌ها در برابر ضربه
وسایل سنگین مانند مبل ها یا گلدان های بزرگ، فشار زیادی به ریشه‌های فرش وارد می‌کنند. در نگهداری ریشه فرش، همیشه از قرار دادن اجسام سنگین روی لبه های فرش خودداری کنید. اگر مجبور به جابه جایی وسایل هستید، ابتدا فرش را به آرامی جمع کنید یا از صفحات چوبی زیر پایه‌های وسیله استفاده نمایید تا فشار مستقیما به ریشه‌ها وارد نشود. همچنین، مراقب پنجه‌ی حیوانات خانگی یا لبه های تیز مبلمان باشید که ممکن است ریشه‌ها را بکشند.
۶. مشاوره با متخصصان؛ وقتی آسیب از کنترل خارج می‌شود
گاهی اوقات آسیب های وارده به ریشه‌های فرش آنقدر جدی است که نیاز به مهارت حرفه‌ای دارد. در چنین مواردی، نگهداری ریشه فرش را به کارشناسان باتجربه ی قالیشویی یا مرمت فرش بسپارید. این متخصصان با روش هایی مانند رفوگری، ترمیم رنگ و بافت، ریشه‌های آسیب‌دیده را احیا می‌کنند. قبل از انتخاب متخصص، حتما نمونه کارهای او را بررسی کنید و از استفاده‌ی آن ها از مواد استاندارد مطمئن شوید.
نتیجه گیری
نگهداری ریشه فرش نه تنها یک ضرورت، بلکه احترام به هنر و تاریخ نهفته در تار و پود آن است. با رعایت این روش ها، می‌توانید سال ها فرش های خود را به عنوان میراثی ارزشمند حفظ کنید و زیبایی آن ها را به نسل های بعد منتقل نمایید. به یاد داشته باشید که هر چه در نگهداری ریشه فرش دقیق‌تر عمل کنید، هزینه‌های تعمیر و جایگزینی را کاهش داده‌اید. پس همین امروز دست به کار شوید و اولین قدم را برای مراقبت از فرش های گرانبهای خود بردارید!